Čuljević Ilda, MA iur., Općina Ilidža
Gurda Ena, MA iur., Advokatska kancelarija Gurda Amra
Objavljeno u Izdanju 2, Godina 4. Godina 4 – Broj 2
DOI: https://doi.org/10.70329/2744-2403.2024.1.8.1
Ključne riječi: restorativna pravda, retributivna pravda, alternativne mjere, maloljetničko pravosuđe.
SAŽETAK
Restorativna pravda potiče od engleske riječi restore – što znači vratiti u prijašnje stanje, obnoviti, nadoknaditi, vratiti originalne vrijednosti, postaviti u početni položaj (Mirosavljević, 2010, str. 54). Ideja restorativne pravde je zaživjela krajem dvadesetog i početkom dvadesetprvog vijeka.
Naprijed navedeni koncept pruža različite odgovore na kriminalno ponašanje – od diverzije (skretanja krivičnog postupka od redovnog postupka) do radnji poduzetih tokom bilo kojeg trenutka u krivičnom postupku, te se primjenjuje prema maloljetnicima i punoljetnim licima.
Koncept restorativne pravde zasnovan je na rehabilitaciji počinitelja i obnovi odnosa unutar društvene zajednice. Ideja restorativne pravde je zasnovana na “manje represivnom” postupanju, individualnom pristupu svakoj ličnosti, aktivnom učešću svih strana u odnosu nastalim krivičnim djelom s ciljem uspostavljanja ravnoteže i naglašenom aktivnom ulogom zajednice (Vranj, 2011, str. 43-55). Posebno značajna uloga koncepta restorativne pravde ogleda se upravo u tome što ona kao koncept nije usmjerena na kažnjavanje počinitelja, već u fokus stavlja dijalog između počinitelja i žrtve, društvenu zajednicu, a sve u svrhu prevencije delikventnog ponašanja i uspostavljanja sigurnosti u društvu. Upravo zbog pomenutog, ona se razlikuje od koncepta retributivne pravde, koja je usmjerena na izdvajanje počinioca krivičnih djela iz društva, izricanjem krivičnopravnih sankcija (Vasiljević-Prodanović, 2010, str. 59).
Ovaj rad ima za cilj da predstavi koncept restorativne pravde i njegovo utemeljenje u sistemu maloljetničkog pravosuđa u Bosni i Hercegovini putem alternativnih mjera.
Keywords: estorative justice, retributive justice, alternative measures, juvenile justice.
ABSTRACT
Restorative justice comes from the English word restore – which means to return to the previous state, restore, compensate, restore original values, set in the initial position (Mirosavljević, 2010, p. 54). The idea of restorative justice came to life at the end of the twentieth and the beginning of the twenty-first century.
The above concept provides various responses to criminal behavior – from diversion (diversion of criminal proceedings from regular proceedings) to actions taken during any moment in the criminal proceedings, and is applied to minors and adults.
The concept of restorative justice is based on the rehabilitation of perpetrators and the restoration of relationships within the social community. The idea of restorative justice is based on “less repressive” treatment, an individual approach to each person, active participation of all parties in the relationship resulting from the criminal offense with the aim of establishing balance and an emphasized active role of the community (Vranj, 2011, pp. 43-55). A particularly important role of the concept of restorative justice is reflected in the fact that it is not aimed at punishing perpetrators, but rather focuses on dialogue between perpetrators and victims, the social community, all for the purpose of preventing delinquent behavior and establishing security in society. Precisely because of the above, it differs from the concept of retributive justice, which is aimed at separating perpetrators of criminal offenses from society by imposing criminal sanctions (Vasiljević-Prodanović, 2010, p. 59).
This paper aims to present the concept of restorative justice and its establishment in the juvenile justice system in Bosnia and Herzegovina through alternative measures.
1.Analiza_Koncepta_Restorativne_Pravde_Culjevic_Gurda_BHS-EN
